مولانا همتی انگورانی
مولانا همتی انگورانی از شاعران توانا ودر عین حال ناشاخته اواخرقرن دهم هجری و اوایل قرن یازدهم است. از او حدود هفت‌هزار بیت شعر در سه زبان اصلی فارسی، عربی و تركی باقی مانده است. اشعار او در دو دفتر شعر هستند كه جلد نخست شامل ۲۵۰۰ بیت است که دربارهٔ علی بن ابی طالب، امام اول شیعیان و اهل بیت سروده شده است. هم‌چنین دفتر دوم شامل ۴۵۰۰ بیت در قالب‌های غزل و قصیده سروده شده است.
زندگی
مولانا همتی در روستای انگوران از شهرستان ماهنشان زنجان متولد شد. او در زمان شاه اساعیل صفوی برای ترویج تشیع مسافرت‌هایی به امپراطوری عثمانی داشته است و در تركیه به پاس حضور او، بیش از ۱۹ قدمگاه به نامش برپاست. او در نهایت به زادگاه خود برگشته و بعد از وفات در همانجا مدفون گشته است.
نمونه‌ای از شعر های او در منزلت علی بن ابی طالب، امام اول شیعیان:
ذات حيــدردن گؤرونـدي عالمــه آثــار حــق شعله چكدي گون تكين هر ذرره دن انوار حق
نطق آنين كنت كنزاٌ بـابـيـنـه مفتـاح غــيـب آندان اولدي كایناته معني ده اظهـارحق
رهبر راه علي العرش استوي دور مرتضي هادي معراج احمد، محـرم اســـرار حق
سجده قيل صدقيله اول شـــاهين جمـال الهينه عارف آيـــات حــق اي عــاشــق ديـــــدار حق
داستــان حـيــدر كــترّاري سؤيـلــر شوقـيــلن بو چمـنـده صد هـــزاران بولـبــول گلـزار حق
كل مخلوقاته اولدورحول وقوّت،صوت نطق سؤيلــدي صدّق بو قولـــه صادق اخبــــار حق
هر امانت كي قبول ائتـدين خيانت قيلـــما كيم خائيني بر دار ائـدر اول شحنـه ي بـــازار حق
مصطفــي و مرتضي نين آلـيــنه اولاديـــــنه كيم يار اولــدي ايكي عالــمده اولــدي يـار حق
«همتي» مردانه دور عهد السته محكم اول حق ازل قالوا بلي ده ائـيلدين اقــــرار حق
عشقيلن بو عرصه ده ميدان اري دير همتي مشرك و منكرلرين باغرين اريدير همتي
خارجي و ناصبي ، مرواني و مشرك دئييل تابع آل علي ،حق لشكريدور همتي
نور آلميش خاك پاييندن بصيرت اهليدور پيرو شاه ولايت حيدري دور همتي
اتحادي و حلولي، فلسفي دن دور ائدن نطقوي دن هم حروفي دن بري دور همتي
پيشواسي ، رهنماسي، رهبري اثني عشر قول و فعلي حقه لايق "جعفري" دور همتي
اوْلماسا هر قومه حقدن رهنما روح بتول اوْنلارا يومالقيامتده شفيع اولماز رسول
"جعفري"دور «همتي» سمعينه سيغماز اؤزگه قول يا تصوف يا تناسخ يا تسلسل يا حلول
به نام خدا